Haberi Sesli dinle
Getting your Trinity Audio player ready... |
Corona virüsü hem mikro hem makro seviyelerde dijital bir dönüşüme sebep oldu. Sosyal izolasyon sağlamak amacı ile eğitimler uzaktan verilmeye ve birçok birey evden çalışmaya başladı.
Evde geçirilen sürede dijital olarak sosyalleşmek veya eğlenceli vakit geçirmek için dijital zorunlu bir hale geldi. Bunların hepsi olurken çevrimiçi veri ve bilgiler ne kadar güvende? Altyapı olarak güvenli olmayan internet üzerinde artan iletişimimiz izleniyor mu? Teknoloji devleri haricinde internette veri ve bilgilerimizi kaydeden aktörler nelerdir?
Çevrimiçi aktivitelerin hizmet alınan internet servis sağlayıcısı tarafından görüldüğünü biliyor musunuz? Kullanılan tarayıcıların, uygulamaların, giriş yapılan web sitelerin çevrimiçi aktiviteleri kaydettiğini biliyor musunuz?
Çevrimiçi veri ve bilgilerin güvenliğini sağlamak adına ilk adım kullanılan interneti, tarayıcıları güvenli hale getirmek ve uygulama erişimlerini yönetmek olabilir.
VPN (Sanal Özel Ağ)
VPN (Sanal Özel Ağ) nedir? VPN ile hangi çevrimiçi veri ve bilgilerinizi kimlerden gizleyebilir ve güvende tutabilirsiniz?
VPN, cihazlar veya ağlar arasında şifreli ve sanal iletişim tünelleri oluşturmak için hem işletmeler hem bireyler tarafından kullanılan bir teknolojidir. VPN ile IP adresi değiştirilebilir. IP adresi, internet servis sağlayıcıları tarafından cihazlara atanan ve cihazların internet üzerinde veri paketi alışverişini sorunsuz yapmasını sağlayan eşsiz bir seri rakamdan oluşur. IP adresi, bilgisayar gibi cihazlardan çıkan veri paketlerinin her birinde bulunur. IP adresi fiziki konumu ve kullanılan internet servis sağlayıcısı bilgisinin internet ile paylaşılmasına sebep olur.
VPN programı kullanıldığında bilgisayardan çıkan veri paketleri öncelikle arada oluşturulan sanal tünel üzerinden VPN sunucusuna gider. Bu sanal tünele giren ve çıkan her veri paketi şifrelenir. Bu tünelden çıkan veri paketlerinin IP adresi maskelenir ve VPN sunucusunun IP adresi ile internette seyahat eder. Çevrimiçi aktiviteler bu şekilde VPN ile anonim olur. Bunun yanı sıra, internet servis sağlayıcısı VPN kullanıldığında artık cihazın çevrimiçi aktivitelerini göremez ve kaydedemez. Kullanılan ağ içinde olan diğer üçüncü partiler veya bir siber saldırgan veri paketi akışını göremez ve güvenli şifreleme sayesinde deşifre edemez.
Tarayıcı ve Uygulama Güvenliği
Bir siber güvenlik şirketi olan ExpressVPN’in 1200 ABD vatandaşının katılımı ile gerçekleştirdiği ankette bireylere Corona virüsünün yayılmasını engellemek amacıyla birçok ülkede kullanılmaya başlanılan temas takip uygulamalarının bireylerin gizliliği açısından sorun oluşturup oluşturmayacağı soruldu. Katılımcılardan yüzde 77’si uzun vadede dijital temas takip uygulamasının kitlesel gözetim riski oluşturabileceğine inanıyor.
Temas takip uygulamalarının şu an yaptığı şeyi Google ve Facebook gibi teknoloji devleri uzun yıllardır gerçekleştiriyor. Hatta bu teknoloji devleri bireylerin anlık konumu yanında kullandıkları cihazların özelliklerini, çevrimiçi aktivitelerini ve daha birçok veriyi kaydediyor.
Tarayıcı ve uygulama güvenliği nasıl sağlanabilir? Tarayıcılar bilgisayar ve benzeri cihazlarda en çok kullanılan programlardan biridir. Tarayıcı World Wide Web (WWW) üzerindeki iletişim kurulmasına yardımcı olur fakat web siteler güvenli iletişim protokolü kullanmadığında bu iletişim şifresiz gerçekleşir. Tarayıcıda Electronic Frontier Foundation (EFF) tarafından önerilen HTTPS Everywhere eklentisi web siteler ile her zaman güvenli iletişim kurmak için kullanılabilir. Ayrıca, takip çerezlerini engellemek adına yine EFF’in önerileri olan Privacy Badger ve uBlock Origin kullanılabilir.
Bilgisayarlarda ve akıllı telefonlarda şüpheli duran ücretsiz uygulamalar kullanılmamalıdır. Ücretsiz VPN ve antivirüs uygulama kullanımından kaçınılmalıdır.
Akıllı telefonlarda kullanılan uygulamaların erişim izinleri her zaman kontrol edilmelidir. Bir hesap makinesi uygulamasının arama yapabilme iznine sahip olması veri ve bilgi güvenliğinin tehlike altında olması demektir.