GAZ SIKIŞMASI NEDİR? BELİRTİLERİ NELERDİR VE NASIL GEÇER?

Grup Florence Nightingale Hastaneleri’ninden Prof. Dr. Süleyman URAZ yaptığı açıklamada; Gaz sıkışması, toplumda sıkça karşılaşılan bir problemdir. Bu problem, farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Gaz sancısının çözümü için beslenme düzeninde değişiklik yapmak faydalı olabilir.

Gaz Sıkışması Nedir?

Gaz, sindirim sisteminin doğal işleyişi sırasında ortaya çıkan bir durumdur. Ağız ya da anüsten gaz çıkışı ise oluşan fazla gazın dışarı atılmasını sağlayan normal bir olaydır. Sindirim sisteminde oluşan gazın dışarı atılamaması ve vücut içinde sıkışması, gaz sancısına neden olur. Gaz sıkışması genellikle beslenme düzeni ve tüketilen besinlere bağlı olarak oluşsa da bazı tıbbi rahatsızlıklar da sancıya yol açabilir.

‘Gaz sıkışması kaç gün sürer?’ sorusunun net bir cevabı yoktur. Gaz sancısının süresi, gaz sıkışmasına neden olan duruma göre değişkenlik gösterir. Sancı dakikalar içerisinde düzelebileceği gibi günlerce de devam edebilir. Uzun süre devam eden gaz sıkışması durumunda doktora başvurulması gerekir. 

Karında Gaz Sıkışması Belirtileri Nelerdir?

Vücutta gaz sıkışması sonucu pek çok farklı belirti görülebilir. Sıklıkla görülen semptomlar:

· Ağızdan gaz çıkarma (geğirme)· Alttan gaz çıkışı (yellenme)· Karın krampları· Karında şişkinlik hissi· Karın ağrısı· Karın üzerinde baskı varmış gibi hissetme· Mide ekşimesi olarak sayılabilir. 

‘Gaz sıkışması mide bulantısı yapar mı?’, ‘Gaz sıkışması sırt ağrısı yapar mı?’, ‘Gaz sıkışması nerelere vurur?’ soruları da sık sorulan sorular arasındadır. Mide bulantısı, kusma, sırt ağrısı, ishal, kabızlık gibi belirtiler de gaz sıkışması durumunda görülebilir. Gaz sıkışması ile bu belirtilerden birkaçının bir arada olması, besin kaynaklı sancıdan çok altta yatan tıbbi bir nedene bağlı sancıyı düşündürür. 

Gaz Sıkışması Neden Olur?

Gaz sıkışması farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Midede Gaz Sıkışması NedenleriMide ve karnın üst bölgesinde gaz sancısına yol açabilecek durumlar:

· Hava Yutmak: Yemek yerken bir miktar hava yutulması da normal bir durumdur. Yutulan hava karında doluluk ve şişkinlik hissine yol açar. Yemeklerden sonra ağızdan gaz çıkarma (geğirme), yutulan gazın dışarı atılmasını sağlar. Bu sayede karındaki şişlik ve rahatsızlık hissi giderilmiş olur. Hızlı yemek yemek, sakız çiğnemek, kola ya da bira gibi gazlı içecekler içmek, sigara içmek gibi davranışlar; daha fazla hava yutulmasına sebep olabilir. 

· Gastroözefagial Reflü Hastalığı: Reflü hastalığı, asitli mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla karakterize bir rahatsızlıktır. Reflüde en sık görülen belirti mide ekşimesi olmakla birlikte reflü hastalarında gaz sıkışması da görülebilir. Reflü hastaları ağızdan gaz çıkarırken hoş olmayan ağız tadı ve yemeğin ağza geri gelmesi gibi durumlarla karşılaşabilirler. Bağırsakta Gaz Sıkışması Bağırsaklarda ve karnın alt bölgesinde gaz sancısına neden olacak durumlar: 

· Fermantasyon: Karnın alt kısımlarında gaz oluşumu fermantasyona bağlı olarak gerçekleşebilir. Tüketilen besinler, mide asidi sayesinde küçük parçalara ayrılır. Mideden bağırsağa geçen besin parçalarının işlenme süreci devam eder. Bu işlenme süreci esnasında gaz oluşabilir. Oluşan gaz, tekrar mideye geçerek ağız yoluyla (geğirme) ya da bağırsakta ilerleyerek alttan gaz çıkışı (yellenme) şeklinde dışarı atılabilir. Bazı besinler, bağırsakta daha çok miktarda gaz oluşumuna neden olur. Bu besinler:

· Lahana, brokoli, Brüksel lahanası gibi yeşil sebzeler· Soğan, karnabahar gibi sebzeler· Kuru fasulye, barbunya, nohut gibi baklagiller· Peynir, yoğurt, dondurma gibi süt ve süt ürünleri· Tam tahıllar ve meyveler gibi yüksek oranda lif içeren gıdalar· Sorbitol, mannitol içeren tatlandırıcılar olarak sıralanabilir. 

· İrritabl Bağırsak Sendromu: İrritabl bağırsak sendromu (IBS) ya da diğer adıyla Huzursuz Bağırsak Sendromu; bağırsak hareketlerinde değişiklikler, ağrı, karında rahatsızlık hissi ile karakterize bir hastalıktır. IBS hastaları, karında aşırı miktarda gaz sıkışması problemiyle karşılaşabilir. Bu gaz; karın ağrısı, şişkinlik, sancı gibi belirtilere yol açar. IBS hastalarında ishal, kabızlık, sırt ağrısı, mide bulantısı da görülebilir. IBS rahatsızlığının hangi sebeplere bağlı olarak geliştiği tam olarak bilinmemekle beraber besinlerin bağırsaktan çok yavaş veya çok hızlı geçmesinin hastalıkta etkili olabileceği düşünülür.

· Aşırı Bakteri Üremesi: Bağırsak hareketlerindeki yavaşlama, ince bağırsakta aşırı bakteri artışına sebep olabilir. Bakterilerin artması gaz oluşumun artmasına, ishal, kabızlık, mide bulantısı ve halsizlik gibi belirtilerin ortaya çıkmasına yol açabilir. Bakteri yoğunluğundaki aşırı artış, bağırsaktan besin emilimini bozacak düzeye gelebilir. Bu tarz durumlarda hastada kilo kaybı ve anemi (kansızlık) gibi durumlar ortaya çıkabilir. 

· Besin İntoleransları: Bazı kişiler belirli besin gruplarını sindirmede güçlük yaşar. Bu gruplar; laktoz, fruktoz, gluten içeren besinler şeklinde olabilir. Laktoz intoleransı olan kişiler; süt ve süt ürünlerini sindirmede problem yaşar. Fruktoz, genellikle meyvelerde en çok bulunan şekerdir ve fruktoz intoleransı olan kişiler meyve tükettiğinde rahatsızlık hisseder. Gluten intoleransı da tahıllarda bulunan gluteni tolere edememe durumudur. İntolerans durumunda; kabızlık, ishal, gaz, ciltte döküntü gibi belirtiler ortaya çıkar. 

Çölyak hastalığı da gluten intoleransına benzer ancak daha ağır bir tablodur. Çölyak hastaları; gluten içeren besinleri tükettiğinde bağışıklık sistemleri, sağlıklı bağırsak hücrelerine saldırır. Bunun sonucunda bağırsak yapısında bozulmalar görülür. 

· Hamilelik: Hamilelikte gaz sıkışması sık görülen bir durumdur. Anne vücudunun doğuma hazırlanması için gebelik süresince pek çok hormonal değişim gerçekleşir. Gebeliğin sürdürülmesindeki en önemli hormonlardan biri olan progesteron, anne vücudundaki kasların gevşemesini sağlar. Buradaki asıl amaç rahim kaslarının kasılmasını önleyerek doğumun zamanında gerçekleşmesini sağlar. Ancak progesteron bağırsak duvarında yer alan kasların da gevşemesine neden olur. Kaslardaki gevşeme; bağırsak hareketlerinin azalmasına, sindirimin yavaşlamasına ve bağırsakta gaz birikimine yol açar. 

· Diğer Rahatsızlıklar: Kronik kabızlık, peptik ülser, bağırsak fıtıkları, kolon kanseri, bağırsak tıkanıklıkları da nadiren de görülse gaz sancısına yol açabilir. Pankreas sıkışması sebebi olarak karşılaşılabilir. Pankreasın iltihaplandığı pankreatit durumu gaz sancısına yol açabilir. Karaciğerde gaz sıkışması olarak bilinen durum da bazı karaciğer hastalıklarının aşırı gaz oluşumuna yol açması durumudur. 

Bağırsakta Gaz Sıkışması Halinde Neler Yapılmalıdır?

Sık sık ya da sürekli gaz sıkışması problemiyle karşılaşmak, yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürür. Kronik gaz sıkışması, altta yatan tıbbi bir rahatsızlığa bağlı olarak gelişebilir. Dolayısıyla bu tarz durumlarda tedavinin başarılı olabilmesi altta yatan hastalığın düzeltilmesine bağlıdır. Ancak çoğu gaz sıkışması durumu beslenme düzeni ile yakından ilişkilidir. Bu nedenle oluşan gaz sancıları, birkaç günlük rutinin değiştirilmesiyle ciddi anlamda azaltılabilir. 

Gaz Sıkışması Nasıl Geçer?

Gaz sıkışmasının hafifletilmesinde etkili olabilecek değişikler:

· Diyet: Lif oranı yüksek besinler aşırı gaz oluşumuna neden olabileceğinden gaz sancıları hafifletmek için lifli gıda tüketimi birkaç haftalığına kesilebilir. Gaz problemi ortadan kalktıktan sonra lifli gıdalar yavaş yavaş diyet listesine yeniden eklenebilir. Süt ve süt ürünleri tüketimini belirli bir süre için sınırlandırmak ya da laktozsuz süt ürünleri tercih etmek de gaz sıkışmasına iyi gelebilir. Tatlandırıcı kullanan ve gaz problemi yaşayan kişiler, farklı etken maddeyi içeren tatlandırıcılara geçiş yapabilir. Yağlı yemekler de sindirim sisteminden gaz çıkışını geciktirebilir. Bu nedenle kızartılmış ve yağlı besinlerden bir süre uzak durulmalıdır. Gazlı içeceklerin tüketimini kısıtlamak da yine gaz problemini hafifletebilir. 

· İlaçlar: Alfa galaktosidaz, laktaz, simetikon etken maddesini içeren ilaçlar; gaz sancısının giderilmesinde etkili olabilir.

Gaz sıkışması hakkında danışmak istediğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilir ya da 444 0436 numaralı telefonu arayabilirsiniz.