Haberi Sesli dinle
Getting your Trinity Audio player ready... |
Özel Atakent Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Ragıp İsmail ENGİN deri içinde bulunan melanosit olarak bilinen renk yapıcı hücrelerin oluşturduğu, gelişimsel anomaliler olan ve çok yaygın görülen “BEN “ hakkında bilgi verdi.
Benler değişik şekil ve boyutta olabilir. Doğumsal veya doğumdan sonra ortaya çıkabilir, geç erişkin yaşlarda da yeni benler oluşabilir. Güneş ışınları, gebelik, travmalar, infeksiyöz hastalıklar gibi bazı faktörler, benlerin ortaya çıkmalarında ki etkenlerdir.
Bazı hastalarda benler çok sayıda ve çok yaygın bir şekilde görülürler. Bu gibi olgularda ben oluşumuna yatkınlık söz konusudur. Benlerin önemli tiplerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Konjenital/basit tip ben:Doğuştan beri mevcut olup, büyüme eğilimi olabilir, malingleşme riski vardır. Düz veya deriden hafif kabarık lezyonlardır.
Akkiz ben: Geç çocukluk çağında ve erken ergenlik döneminde gelişir.
Junksiyonel ben: Kahverengi veya siyah düz kılsız benlerdir. Büyüklükleri 1mm ile 1 cm arasında değişir. Çocukluk çağlarında daha çok görülse de erişkin yaşlarda da oluşabilir. Deri ve mukozanın herhangi bir yerinde olabilir.
Dermalsellüler ben: Deriden kabarık ve kıllı olabilir, genelde açık kahverengi veya deri rengindedir, yüz ve saçlı deride yaygındır.
Kompound (birleşik) ben: Dermal sellüler ve junksiyonel benlerin karışımıdır.
Nevüs spilus: Büyük ve benekli açık kahverengi ben olup nadir görülür.
Displastik nevüs sendromu: Çok sayıda düzensiz kenarlı ve pigmantasyonlu benler mevcuttur, ailesel olabilir, maling melanoma dönüşüm riski vardır.
Juvenil melanom: Çocukluk çağında görülür, turuncu pembe nodül veya plak tarzındadır.
Mavi ben: Saçlı deride el ve ayaklarda mavimsi nodül olarak görülür.
Mongol lekesi: Büyük, düz, grimsi mavi renkte plak halindedir, doğumda bel veya kalça bölgesinde görülür, zamanla kaybolabilir.
Ota nevüs: Yüz ve boyunda düz mavi gri alanlar olup Asyalılar’da sıktır.
Halkımızın ben dediği nevüslerin tedavisi için genellikle cerrahi yöntemler uygulanır. Halk arasında benlerin cerrahi müdahalesinin kansere sebep olduğu fikri yaygın olup, bu tamamen yanlış bir inanıştır. Mevcut bir bende maling melanomadan şüpheleniliyorsa, ben devamlı travmaya maruz kalıyorsa (kemer yerleri, sakal traşında devamlı kesilme vb.), kozmetik nedenlerle kişi rahatsız oluyorsa cerrahi müdahale yapılabilir. Mevcut benlerin her altı ayda bir doktor kontrolüne tabi tutulması uygundur. Ailesinde maling melanom öyküsü bulunanların bulunmayanlara göre daha çok melanom riski taşıdığı ve bunların normal popülasyona göre 10 kat fazla olduğu unutulmamalıdır. Hastaların güneş ışınlarının tehlikesini öğrenmesi, spor faaliyetlerini kapalı ortamlarda yapmaları ve günlük hayatta güneş koruyucu kullanmaları (SPF 50 ve üstü) gereklidir. Mevcut bir melanositik bende renk koyulaşması, sınırların düzensizleşmesi, deriden kabarması, yara oluşumu gibi belirtiler oluştuğunda derhal bir dermatoloğa gidilmelidir. Maling melanoma en habis deri tümörü olup, açık tenlilerde ve güneşe fazla maruz kalanlarda daha kolay ortaya çıkabilmektedir.
Benlerin tanı ve takipleri bilgisayarlı cihazla (Dermatoskop) hastanemizde yapılmaktadır.