Haberi Sesli dinle
Getting your Trinity Audio player ready... |
Özel Yalova Hastanesi Başhekim Yardımcısı Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı, Op. Dr. Fatih Kalalı, çocuklarda sıkça görülen ortopedik sorunlardan biri olan çarpık ayak tedavisi ile hastanemizde 5 çocuğun sağlığına kavuştuğunu belirtti ve tedavi ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Özel Yalova Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Fatih Kalalı, ‘Günümüz teknolojisi ile artık anne karnında dahi teşhis edilebilen çarpık ayak sorunu, genellikle doğumdan sonra fark ediliyor. Çarpık ayak sorunu mutlaka erken dönemde tedavi edilmeli. Erken dönemde ameliyatsız tedavi edilebilen çarpık ayak sorununun tedavisi geciktirildiği takdirde zorlaşıp kemiklerde şekil bozukluğuna, hatta sakatlıklara yol açabiliyor.’ dedi.
Doğuştan çarpık ayak (pes equinovarus) deformitesi ne demektir?
Latincesi “konjenital pes equinovarus deformitesi” olarak bilinen doğuştan çarpık ayak deformasyonu, çocuklarda ayakta içe doğru çarpıklık olarak tanımlanır. 1000’de 1 oranında görülen bu deformasyon erkeklerde daha sık rastlanıyor. Olguların bir kısmında diğer aile bireylerinde de bu sorunun varlığı tespit ediliyor. Çarpık ayak tek taraflı veya çift taraflı görülebilir. Pes ekinovarus erkek çocuklarda daha sık görülmektedir. ve ailede çarpık ayak sorunu varsa bebekte görülme riski iki katına çıkar.
Çarpık ayak erkek çocuklarda daha çok görülüyor!
Çarpık ayak nasıl bir sorun?
Op. Dr. Fatih Kalalı, ‘Bu deformasyon ayağın ön tarafında içe doğru dönme, topukta yumuşama ve beraberinde içe dönme ile birlikte ayağın orta kısmından içe doğru sapma olduğu görülüyor. Deformasyon olan ayak diğer ayağa göre daha küçük olup aynı taraftaki baldır daha incedir. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle beraber; neden olarak genetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonu sorumlu tutulmaktadır.’ dedi.
Çarpık ayak tanısı nasıl konulur?
Doğuştan çarpık ayak deformasyonunun tanısını, ileri ultrasonografi tetkikleri ile anne karnında veya hemen doğum sonrasında klinik olarak koymak mümkündür. Doğuştan çarpık ayak deformiteli hastaların mutlaka doğuştan (gelişimsel) kalça çıkığı açısından da değerlendirilmesi gerekmektedir.
Çarpık ayak erken dönemde ameliyatsız tedavi edilebiliyor!
Çarpık ayak tedavisi nasıl uygulanır?
Dr. Ignacio Ponseti 1950’lerde kendi adıyla anılan tedavi yöntemini geliştirmesine öncülük eden çalışmaları pes ekinovarus’ un ameliyatla tedavisinin sonuçlarını araştırması ile başladı. Pes Ekinovus ameliyatlarının yetişkinlikte birçok soruna yol açması ve genellikle başka çarpık ayak ameliyatları gerektirmesi sonucunu gösterdi. Bunun üzerine Dr. Ponseti bebek ayağının anatomisini ve fonksiyonunu inceleyerek neden daha önceki alçılama metodlarının işe yaramadığını keşfetti ve ayağı farklı bir şekilde manipüle etmeye başladı.
Açıklamalarına devam eden Kalalı, ‘Çarpık Ayak tedavisi ( pes ekinovarus tedavisi ) için yapılan işlemler belli bir sıra ile (Ponseti yöntemi) ayağın arka, iç ve taban kısmında kısalmış olan yumuşak dokuları (bağ, kapsül, kiriş) esnetmek amacıyla yapılan pasif germelerdir. Manüplasyonla belli bir dereceye kadar esnetilerek düzeltilmiş ayağın bu düzelmiş hali alçı ile korunur. Kısalmış olup da esnetilmeye çalışılan yumuşak dokulardaki kollajen, zamanla akordeon gibi açılarak uzar ve bir sonraki alçıda ayağın bir miktar daha düzelmesine imkân verir. Bu şekilde haftada bir değiştirmek suretiyle hastalığın ağırlık derecesine göre 5-9 kez alçı yapılır. Tüm alçılar diz üstü olmalıdır. Azami 9 haftanın bitiminde topuk ayak tabanı seviyesine inmemiş ise, genel anestezi altında topuğun normal konumuna inmesini engelleyen Aşil tendonu minik bir cerrahi işlemle kesilir (perkütan Aşilotomi). Bu işlem olguların %85-90 gibi büyük bir çoğunluğunda gerekir. ‘dedi.
Pes Ekinovarus tedavi sürecinde bu işlemi takiben 3 haftalık son alçı uygulanır. Bu süre içinde kesilen Aşil tendon rejenere (yeniden oluşum) olur.
Perkütan Aşilotomi sonrası uygulanan alçının çıkarılmasını takiben hasta çarpık ayak ponseti cihazı olarak adlandırılan özel bir cihaz kullanmaya başlar. Bu cihaz özel bir çift ortopedik bot ve Dennis Brown barından oluşur. Botlar arası mesafe omuz mesafesi kadardır. Etkilenmiş ayak 70 derece dış rotasyonda, tek taraflı olgularda normal ayak 40 derece dış rotasyonda pozisyon verilir. Her iki ayak 10-15 derece dorsifleksiyonda (yukarı kıvrık) tutulur.
Çarpık Ayak 3 ay süre ile 24 saat kullanılan cihaz daha sonra öğle uykularında ve gece kullanılmak üzere 2-4 yaşına kadar kullanılır. Bu tedavinin en önemli bölümünü oluşturur. Eğer ebeveynler cihazı kullanmazlar ise ayak bozulmaya başlayarak tedavide başarısızlıklar meydana gelir. İlk bir yaş içinde görülen yinelemelerin tedavisi yine alçılamadır.
Yürümeyle birlikte normal ayakkabıya geçilir.
Doğuştan çarpık ayaklı (Pes ekinovaruslu) çocukların ebeveynleri, bebeklerinin ayakları uzman kişiler tarafından tedavi edilmeleri halinde, eğer başka bir sorun yok ise, tamamen normal görünümde ve normal fonksiyonlarını yerine getiren, özel ayakkabı kullanma ihtiyacı olmayan, ağrısız ayaklara sahip olacakları konusunda emin olabilirler. İyi tedavi edilmiş yumru ayak (çarpık ayak) engel değildir ve tamamen normal, aktif bir hayat sürdürebilir. Tedavi başarı oranı %95′ tir.